Employee Assistance Programs (EAP)
Content in Greek
Τα EAP αποτελούν μια διαχρονική και απαραίτητη στρατηγική επιλογή στην φροντίδα της ψυχικής υγείας των εργαζομένων και όχι μια περιστασιακή δράση. Το να αρνείται ένας οργανισμός τη διαχρονική φροντίδα της ψυχικής υγείας των εργαζομένων του είναι σαν να αρνείται ότι οι άνθρωποι έχουν συναισθήματα.
Σε αντίθεση με τις σοβαρές και πρωτόγνωρες δυσκολίες που το 2020 έφερε στην επιφάνεια, η δυνατότητα να μιλάμε όλο και πιο ανοιχτά για τα θέματα ψυχικής υγείας, συγκαταλέγεται στα λίγα θετικά αυτής της χρονιάς. Οι συνθήκες που διαμορφώθηκαν έδωσαν τη δυνατότητα σε περισσότερους ανθρώπους να αισθανθούν ότι έχουν το δικαίωμα να συζητούν τα θέματα ψυχικής υγείας που τους απασχολούν. Το σημαντικότερο, όμως, συμπέρασμα είναι πως όταν αναφερόμαστε σε θέματα ψυχικής υγείας δεν αναφερόμαστε μόνο στα πιο δύσκολα ψυχικά νοσήματα αλλά και στην ευεξία και στις καθημερινές δυσκολίες που επηρεάζουν τα επίπεδα τους στρες που βιώνουμε.
Μια ακόμα σημαντική αλλαγή για την χώρα μας είναι ότι το 2020 βοήθησε περισσότερους οργανισμούς στο να αρχίσουν να αναγνωρίζουν τον αντίκτυπο που μπορεί να έχει η κακή ψυχική υγεία στην αποτελεσματικότητα και στην παραγωγικότητα των εργαζομένων, αλλά και στην βιωσιμότητα των ίδιων των οργανισμών.
Ένας, λοιπόν, από τους πλέον διαδεδομένους τρόπους διαφύλαξης της ψυχικής υγείας και της ευεξίας των εργαζομένων είναι η εφαρμογή των EAP και η προσφορά τους ως παροχή από τον ίδιο τον οργανισμό, στους εργαζόμενους και στις οικογένειές τους. Τα EAP ανταποκρίνονται εδώ και χρόνια με επιτυχία στις διάφορες προκλήσεις στα θέματα ψυχικής υγείας που παρουσιάζονται στον εργασιακό χώρο. Ωστόσο, είναι η πανδημία Covid-19 που έχει οδηγήσει στη ραγδαία αύξηση της υιοθέτησης τέτοιων προγραμμάτων. Για τους οργανισμούς που ήδη προσέφεραν τα EAP προγράμματα, το επίκεντρο της προσπάθειας είναι να διασφαλιστεί ότι οι εργαζόμενοι γνωρίζουν για τις συγκεκριμένες υπηρεσίες που έχουν στη διάθεσή τους και ότι ενθαρρύνονται διαρκώς από τον οργανισμό να κάνουν χρήση των υπηρεσιών όταν αισθάνονται την ανάγκη. Για αρκετούς από τους οργανισμούς που δεν παρείχαν τέτοιου είδους προγράμματα, παρατηρήθηκε άμεση αντίδραση και ένταξη των EAP προγραμμάτων στην στρατηγική τους, αναγνωρίζοντας τα ως βασική προτεραιότητα και εξαιρετικής κρισιμότητας. Το επόμενο μεγάλο στοίχημα είναι να γίνει κατανοητό ότι η πρόληψη και η φροντίδα της ψυχικής υγείας αποτελεί μια μόνιμη στρατηγική επιλογή και όχι μια περιστασιακή δράση, επειδή βρισκόμαστε εν μέσω μιας πανδημίας. Η διαχρονική παροχή των προγραμμάτων EAP προϋποθέτει ότι οι οργανισμοί αντιλαμβάνονται τον τρόπο με τον οποίο αυτά λειτουργούν και έχουν ρεαλιστικές προσδοκίες από την εφαρμογή τους, καθώς υπάρχουν ακόμα αρκετές εσφαλμένες αντιλήψεις σχετικά με τα EAP.
Ο Covid-19 οδήγησε στην αφύπνιση των οργανισμών, παγκοσμίως, σε θέματα ψυχικής υγείας και στην ραγδαία υιοθέτηση ΕΑΡ προγραμμάτων
Αρχικά, υπάρχει η λανθασμένη αντίληψη ότι τα EAP διατίθενται κυρίως ή αποκλειστικά ως υπηρεσίες διαχείρισης και υποστήριξης κρίσεων. Πράγματι, η αντιμετώπιση κρίσεων αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο για αυτά τα προγράμματα, αλλά τα σύγχρονα EAP είναι κυρίως προγράμματα ολιστικής υποστήριξης της ψυχικής υγείας, ευεξίας και ασφάλειας στον χώρο εργασίας, μέσω ολιστικών, εξειδικευμένων και καινοτόμων υπηρεσιών. Παράλληλα είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι τα EAP λειτουργούν περίπου με τον ίδιο τρόπο που λειτουργούν τα ιατροφαρμακευτικά προγράμματα. Οι οργανισμοί «ασφαλίζουν» όλους τους εργαζόμενους, δίνοντάς τους τη δυνατότητα πρόσβασης στις υπηρεσίες ψυχικής υγείας σε περίπτωση ανάγκης. Η δε χρήση τους αυξάνεται σταδιακά σε βάθος χρόνου καθώς χτίζεται η εμπιστοσύνη ανάμεσα στους εξυπηρετούμενους και τον πάροχο των EAP προγραμμάτων.
Η στενή συνεργασία του οργανισμού με τον πάροχο των EAP για την ανάπτυξη μιας στρατηγικής διαρκούς προώθησης και ενός σχεδίου επικοινωνίας των EAP προγραμμάτων, διασφαλίζει ότι παρέχεται αξία που ανταποκρίνεται στις ανάγκες των εργαζομένων. Τέλος, η διαχρονική δέσμευση της Διοίκησης, η οποία πρέπει να λειτουργεί με υποστηρικτικό και ενισχυτικό τρόπο προς αυτά τα προγράμματα, ενθαρρύνει τη χρήση τους από όλον τον πληθυσμό.
Καθώς βρισκόμαστε σε ένα κρίσιμο σημείο, που θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό τον τρόπο ύπαρξης και λειτουργίας των οργανισμών στα επόμενα χρόνια, το να αρνούμαστε τη φροντίδα της ψυχικής υγείας των εργαζομένων, είναι σαν να αρνούμαστε την ύπαρξη των ανθρώπινων συναισθημάτων, που επηρεάζουν την καθημερινή μας λειτουργικότητα.
Τατιάνα Τούντα
CEO Hellas EAP